En met die betekenis van het woord staat voor mij dit denken voor de basis waarin het op zoveel fronten fout gaat.
We willen begrijpen om snel te kunnen oordelen op basis van datgene wat we zien.
De wereld om ons heen wordt op die manier ook opgebouwd, stevig geholpen door de politiek en de media.
We simplificeren een moeilijk probleem tot iets eenvoudigs, te bevatten voor iedereen.
En als we het dan bevatten, mee gaan in de stroom, dan kunnen we oordelen. Zwart/ wit.
Het zeilmeisje Laura, je moet er een mening over hebben. We kunnen haar succes niet 'objectief' beoordelen. Arm dapper meisje van amper 16 jaar. Beroemd en verguisd zonder oog te hebben voor haar moed en lef.
Mijnheer Bosman in Limburg, een mailtje van een jaar geleden, in de openbaarheid gebracht door een oud partijgenoot.
We vinden er wat van, in de wetenschap dat dit soort mailtjes en berichten dagelijks de ether in worden gegooid.
Hoe afzichtelijk zijn woorden ook zijn, passen we zelf de vrijheid van meningsuiting toe op de manier waarop we dit zelf het beste vinden. Zijn woorden afmeten ten opzichte van het gedachtegoed van zijn partij maakt het al te ingewikkeld. Laten we het maar simpel houden en hem veroordelen. Probleem opgelost.
Iets dichter bij huis: de prestaties van het onderwijs. Steeds weer haalt een onderzoek de koppen van de voorpagina van de krant. Een onderzoek dat slechts eenzijdig onderzoek verricht, maar het bekt zo lekker.
Gebaseerd op 'triviale feiten', we slingeren het de wereld in. Het beeld is bevestigd, zonder de definitie van de kwaliteit van onderwijs met elkaar te bespreken.
Nog dichter bij huis: de oude man in het ziekenhuis, het verzorgingstehuis. Het medisch denken in optima forma.
80 Jaar heb je je op je eigen manier ingezet voor de maatschappij, voor jezelf, voor de mensen om je heen.
Tot het moment dat je bent verworden tot een optelsom van lichamelijke onderdelen.
Je wordt niet meer gezien als mens van vlees en bloed, van hart en ziel. Maar wordt beoordeeld op spierkracht of mobiliteit. Als je de door het verzorgingstehuis gesteld norm niet haalt, val je buiten de boot en word je doorgeschoven naar het volgende loket, het volgende station.
Niemand die meer wil of kan kijken naar het grote geheel. Niemand die de mogelijkheid lijkt te hebben respectvol zaken af te wegen, oordeelvrij.
We willen efficient en doeltreffend handelen, dat is ons verworden doel in het leven.
En zijn zelfs bereid om daarbij over lijken te gaan.